Voor negatieve, vervelende of ronduit traumatische gebeurtenissen heeft het menselijk lichaam een ingebouwde beschermingsfunctie. We kennen het allemaal onder de noemer ‘verwerkingsproces’. Je kent vast de verhalen van mensen die de vreselijkste dingen hebben meegemaakt en ondanks dat daarna toch weer heel gelukkig zijn geworden. Hoe werkt dat toch? En belangrijker: wat doe je als het verwerkingsproces bij jou maar niet op gang lijkt te komen en je last blijft houden van opdringerige herinneringen?
Spoiler: hoe groot of klein jouw trauma ook is, vanzelf overgaan doet het niet. Maar het goede nieuws is dat er een zeer effectieve behandelmethode voor bestaat.
Wat is trauma?
Elke vorm van traumatische gebeurtenis, groot of klein, moet door het brein verwerkt worden. Meestal gaat dat gewoon goed, maar soms ook niet. Dan ontstaan psychische klachten die we ‘trauma’ noemen.
Waar krijg je trauma van?
Omdat hele heftige gebeurtenissen vaak trauma veroorzaken (denk aan de klachten van oud-militairen of overlevenden van een ramp) bestaat het idee dat je alleen traumaklachten kunt hebben als je zoiets ergs hebt meegemaakt. Maar niets is minder waar. Werkelijk elke negatieve gebeurtenis die op jou impact heeft gemaakt, kan blijven ‘hangen’ in het brein en trauma veroorzaken. Onder ‘traumatische gebeurtenissen’ vallen dus zowel:
- oorlogservaringen
- (natuur)rampen
- ernstig misbruik
als:
- (verkeers)ongelukken
- ziekte
- ontslag
- een overlijden
- verbroken relaties
- verhuizingen
Hoe verwerkt je brein gebeurtenissen?
Het ‘verwerkingsproces’ van het brein is een ingenieus proces dat ervoor zorgt dat herinneringen aan een traumatische gebeurtenis steeds meer aan intensiteit verliezen. Dat komt omdat het brein de herinneringen in het langetermijngeheugen opslaat en het daar telkens aanvult of gedeeltelijk overschrijft met nieuwe informatie uit het heden. De herinnering wordt dan in een context van tijd en plaats gezet. Daardoor zien wij de gebeurtenis – terecht – als iets dat heeft plaatsgevonden in het verleden, vergeten we irrelevante details en denken we er alleen aan als dat voor het heden nuttig is. Ook kunnen we er met de tijd steeds gemakkelijker ‘vanaf een afstandje’ naar kijken en er soms zelfs een positieve draai aan geven.
Hoe ontstaat trauma of PTSS?
Bij trauma loopt dat verwerkingsproces spaak. De traumatische gebeurtenis blijft dan als losse fragmenten in het kortetermijngeheugen actief. Dat betekent dat de herinneringen niet in een context van tijd en plaats terechtkomen, en het brein ze niet aan nieuwe informatie koppelt. Het gevolg? Het lijkt alsof de gebeurtenis gisteren heeft plaatsgevonden – ook als het in werkelijkheid jaren geleden is gebeurd. En de intensiteit ervan blijft hetzelfde. Het gebeurde vanaf een afstandje of met andere ogen bekijken is onmogelijk. De mentale en fysieke symptomen die dat veroorzaakt noemen we ‘trauma’. Blijven de klachten lang aanhouden, dan spreken we van een posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Wanneer ga je in traumatherapie?
Je hoeft echt geen oorlogsslachtoffer te zijn om in traumatherapie te gaan. Als je last hebt van een of meerdere van onderstaande symptomen, veroorzaakt door de herinneringen aan een bepaalde gebeurtenis, dan heb je baat bij traumatherapie.
Wat zijn de symptomen van trauma?
- Je beleeft de traumatische gebeurtenis telkens opnieuw – in real-time, zo lijkt het. Je hebt flashbacks en herbelevingen, of nachtmerries die zo echt lijken dat je badend in het zweet wakker wordt.
- Je hebt last van angst en paniek. Het is alsof al je zintuigen continu ‘aan’ staan, wat je onrustig en schrikachtig maakt. Bepaalde beelden of geluiden kunnen je heel erg aan het schrikken maken en herbelevingen zorgen voor paniekaanvallen.
- Je vermijdt bepaalde situaties die je triggeren. Als je van jezelf weet welke situaties angst oproepen, blijf je er liever ver uit de buurt.
- Je bent snel geïrriteerd. Omdat je zintuigen altijd op standje ‘alert’ staan, ben je snel overprikkeld. Dat resulteert in irritatie, boosheid en soms zelfs agressie.
- Je kunt je moeilijk concentreren. Een brein dat overuren draait kan zich niet goed op andere taken focussen. Je hebt problemen met focus, piekert veel en slaapt wellicht slecht.
- Je hebt onverklaarbare lichamelijke klachten. De stress van het trauma uit zich in fysieke klachten die geen andere aanwijsbare oorzaak hebben.
Hoe werkt online traumatherapie?
De wereldwijd eerstekeusbehandeling voor trauma is Eye Movement Desensitization and Reprocessing therapy, oftewel EMDR-therapie. Er is geen behandelvorm zo goed onderzocht als EMDR. Het heeft dus een sterke wetenschappelijke basis én is bewezen effectief. Lees hier meer over de ontwikkeling en wetenschappelijke basis van EMDR-therapie.
Wat is EMDR-therapie?
Bij EMDR-therapie begeleidt je EMDR-therapeut je bij het opnieuw herinneren van de traumatische gebeurtenis. Tegelijk krijg je afleidende opdrachten, zoals met je ogen de hand van je therapeut volgen, een rekensommetje maken of een figuurtje tekenen. De afleidende taak zorgt ervoor dat er iets met de traumatische herinnering gebeurt: hij wordt vager, kleiner of verandert. Sommige mensen krijgen nieuwe gedachten of leggen verbanden met andere gebeurtenissen. Vervolgens herhaal je het proces, waarbij je niet meer focust op de oorspronkelijke herinnering, maar op wat er veranderd is. Klinkt vreemd, maar het werkt écht.
Wat is het effect van EMDR-therapie?
Met EMDR-therapie wordt het verwerkingsproces van het brein alsnog op gang gebracht. Het idee erachter is dat het werkgeheugen van het brein maar beperkt is. Bij een flashback wordt alle capaciteit ingenomen door de nare herinnering – daarom voelt het ook zo overweldigend. Maar door de afleidende oefening die je er tijdens EMDR-therapie bij krijgt, is er niet genoeg capaciteit over om volledig aandacht te besteden aan de herinnering. Het gevolg? De herinnering wordt kleiner en zwakker, en wordt in die vorm naar het langetermijngeheugen doorgeschoven. Zo gebeurt er in het brein eindelijk wat er al die tijd al had moeten gebeuren: het trauma krijgt een plekje.
Hoe lang duurt traumatherapie?
Hoe snel traumatherapie effect heeft, verschilt per persoon en hangt af van de intensiteit van de klachten. Maar vaak is na één sessie al verschil merkbaar. In veel gevallen verdwijnen de klachten volledig of krijg je ze in elk geval onder controle, waardoor ze niet meer je leven beheersen.
Starten met online traumatherapie
EMDR-therapie is inmiddels volledig geprotocolleerd en vereist een speciale opleiding. Niet elke psycholoog kan zomaar deze vorm van traumatherapie geven – en dat is maar goed ook. Het nadeel is dat EMDR-therapeuten schaars zijn en in Nederland dus een lange wachttijd is voor professionele traumatherapie. Psycholoog op Afstand biedt daarvoor een oplossing: online traumatherapie.
Online gediplomeerde EMDR-therapeut
Onze gediplomeerde EMDR-therapeuten hebben ruimschoots ervaring met het geven van EMDR-therapie online. Je volgt het dus gewoon vanuit je eigen woonkamer, wat veel mensen als heel prettig ervaren. En het beste nieuws is dat je bij ons direct terechtkunt voor traumatherapie.
Geen reden dus om nog langer met klachten door te blijven lopen. Vul onderstaand formulier in en onze aanmeldcoördinator neemt contact met je op voor een gratis en vrijblijvende kennismaking. Naar aanleiding van dat gesprek kun je goed beoordelen of online traumatherapie voor jou een optie is.
Je kunt ook een bericht sturen naar info@psycholoogopafstand.nl. Lees hier meer over onze aanmeldprocedure en tarieven.
