Stel je voor. Lot komt bij Frank met een persoonlijk probleem. Lot zit al enige tijd thuis met een burn-out en ze moet rustig aan doen op advies van de dokter. Dit doet ze dan ook, alleen buurman Baasje heeft hier niet zo’n begrip voor. “Lui! Dat ben je! Hele dag maar thuis zitten en niet werken,” gromt hij door z’n tanden heen. “Bakken met vogelvoer kopen voor die blauwe vogel van je, van mijn belastinggeld zeker?!” Hoe Lot ook probeert haar situatie uit te leggen, buurman Baasje heeft er geen begrip voor. De beschuldigingen die ze naar haar hoofd geworpen krijgt raken haar heel erg. Soms betrapt ze zichzelf erop dat ze zo min mogelijk geluid probeert te maken, om de schijn te wekken dat ze niet thuis is. Misschien dat buurman Baasje dan zou denken dat ze wel weer naar haar werk zou zijn gegaan. Gelukkig heeft ze ook nog andere buren waar ze het wel goed mee kan vinden, zoals Frank. Als Lot aan Frank vertelt dat ze last heeft van buurman Baasje, verzekert hij haar rustig: “O ja, hè, dat heb je soms. Paar jaar geleden had ik zelf een conflict met meneer Aart. Ik ga wel even met hem praten. Hij kan soms een beetje knorrig zijn, die man. Weet je, en als dat niet werkt kun je ook nog naar de Buurtzorg gaan, die hebben gespecialiseerde mensen die kunnen bemiddelen tussen jullie twee. Hey en wacht, anders heb ik ook nog wel een vakantiehuisje op Texel staan waar ik je wel heen kan brengen, dan kun je daar revalideren, is dat niet fijn?” Frank stapt met een voldaan gevoel de deur uit. Hij heeft Lot goed geholpen met meedenken. Lot blijft alleen ongelukkig binnen zitten, het gesprek had haar alleen maar minder blij gemaakt. Soms kan goed advies toch een slecht effect hebben. Wat ging hier nou mis?
Een sociale insteek
Mensen hebben een sociale insteek. We leven graag in groepen, eenzaamheid maakt ons erg ongelukkig. Om ons voortbestaan in de groep te verzekeren en om de kans op voortplanting te verhogen houden we goed in de gaten wat mensen van ons vinden. Daarom verzamelen we tijdens onze sociale interacties allemaal informatie. Alles wat we zien en horen bij de ander interpreteren we. Deze informatie gebruiken we om eventuele gevolgen voor in de toekomst in te schatten. Omdat we goed in de groep willen liggen zullen we dan gedrag dat negatief gevolg heeft voor onze reputatie liever achterwege laten. Gedrag dat goed is voor onze reputatie of sociale relaties, zoals het anderen willen helpen, zullen we daarom ook graag vertonen. We helpen graag anderen zoals we zelf ook geholpen willen worden, dit geeft ons een goed gevoel. Dit zit sterk in onze menselijke aard ingebakken. Door onze informatievergaring creëren we ons eigen referentiekader. Dit is een soort bril waar we de wereld door zien. Als iets gebeurt waarvan we in het verleden geleerd hebben dat het negatieve gevolgen had, zullen we deze kennis gebruiken in nieuwe situaties in de toekomst. Deze ‘bril’ heeft vaak een voordeel. We stoten ons niet twee keer aan dezelfde steen en als we weten dat iemand iets niet fijn vindt kunnen we daar rekening mee houden. Klinkt tot nu toe allemaal heel logisch en handig, toch?
Ons referentiekader
Het probleem met deze bril is dat deze een referentiekader creëert vanuit onszelf. Dit omdat we alles naar onze eigen logica invullen. We interpreteren situaties met ons gekleurde referentiekader uit het verleden. Zonder dat we het doorhebben denken we te weten hoe iemand zich voelt, wat hij/zij van dingen vindt, wat de behoeftes zijn van iemand etc. We gebruiken onze levenservaring te pas en te onpas. En onze valkuil is dat we deze informatie niet checken. Neem de situatie van Frank en Lot: Frank dacht dat Lot graag een oplossing wilde van haar lastige probleem, dus hij begon allerlei mogelijke oplossingen op te noemen. Wat hij niet wist, was dat Lot vooral verdrietig was over het onrecht dat haar was aangedaan. Buurman Baasje schold haar al weken uit en Lot voelde zich daar schuldig over. Misschien twijfelde ze zelfs wel een beetje over of Buurman Baasje gelijk had. De behoefte die Lot van binnen had, was dat iemand haar even zou zeggen wat voor een onrecht Buurman Baasje haar aandeed. Ze verdiende het helemaal niet om zo behandeld te worden. Frank probeerde het te benaderen alsof het probleem zo op te lossen was, om de zwaarte er van af te halen, terwijl Lot juist wilde praten over hoe zwaar het was. Frank had dus vanuit z’n eigen ideeën verkeerd ingevuld waar Lot behoefte aan had.
Neutraal en nieuwsgierig zijn
En dat is vaak waar het wel eens mis wil gaan in de communicatie, mensen verliezen de behoefte van hun gesprekspartner uit het oog. Waar heeft iemand behoefte aan? Wat maakt het voor deze persoon nou zo lastig? We kijken met de bril van onze geschiedenis naar het verhaal van iemand en gaan dan aan de slag, niet rekening houdende met dat de situatie die gaande is misschien wel helemaal niet vergelijkbaar is met wat wij hebben meegemaakt of hadden gewild. Hier moeten we dus voor waken. Wil je dus iemand écht helpen, dan moet je deze bril afzetten en vanuit een neutrale en nieuwsgierige houding naar iemand luisteren. Al je ideeën, meningen en oplossingen even achterwege laten en echt alleen luisteren, vragen naar wat er nou aan de hand is en wat iemand nodig heeft. En om dit je echt eigen te maken, dat is best een kunst! Probeer het de volgende keer dat je iemand wil helpen maar eens uit, misschien merk je wel dat je dan heel andere informatie krijgt dan je had verwacht! Of misschien merk je dat je over hele andere dingen gaat praten als je iemand anders de volledige regie geeft. Moraal van het verhaal: stel je neutraal en nieuwsgierig op en check de behoefte van de ander. Maak je dit eigen, en je krijgt écht contact. Dat de wereld er maar weer een stukje beter van wordt, amen 😉
Start nu met een online psycholoog
Meld je nu aan voor een intakegesprek met een online psycholoog of psychiater van psycholoogopafstand.nl. Waar, wanneer en hoe jij maar wilt (bv via Facetime, Skype, Whatsapp, chat of email). Zolang je beschikt over internet kun je gebruik maken van onze diensten.
Onze online (Gz-)psychologen zijn ruim ervaren, universitair opgeleid en BIG-gecertificeerd. Hierdoor bieden wij hoogwaardige online hulp. Wij bieden online therapie van Zanzibar (Tanzania, Afrika), Lima (Peru) tot Vianen of Voorschoten gewoon in Nederland.
Start vandaag nog met online therapie!
Vul onderstaand formulier in om je aan te melden voor een eerste gesprek met een online psycholoog of als je vragen hebt over onze werkwijze.
Ook kun je een bericht sturen naar info@psycholoogopafstand.nl
