Auteur: Nore van Roekel over slaapproblemen – Het belang van slapen voor een goede gezondheid wordt er van jongs af aan al ingehamerd. Hoe je slaapt beïnvloedt veel van je functioneren. Zo wordt bij kinderen tijdens het slapen groeihormoon aangemaakt. Dit hormoon is essentieel voor een normale groei en ontwikkeling. Voor iedereen geldt dat slapen een rustperiode is voor lichamelijk en geestelijk herstel.
Insomnia
Ook heeft slapen duidelijk merkbare effecten op de korte termijn. Wie een nacht kampt met slaapproblemen, voelt zich vaak de volgende dag ongeconcentreerd, geïrriteerd en ziet er bovendien vaak niet te best uit. Als men de volgende nacht weer vroeg onder de wol gaat zijn deze effecten de volgende dag vaak weer verminderd of verdwenen. Maar wat als je niet één nacht slecht slaapt maar last hebt van een aanhoudende verstoring van de slaap? Ongeveer 10% van de volwassenen heeft last van insomnia. De personen die aan deze slaapstoornis lijden slapen minimaal drie nachten per week slecht en lijden hier ook overdag onder. Insomnia uit zich niet bij iedereen hetzelfde. De een heeft problemen met het in slaap komen, de ander met doorslapen en weer een ander wordt te vroeg wakker en komt daarna niet meer in slaap. Wat wel gemeenschappelijk is, is dat deze personen bijna altijd overdag last hebben van klachten zoals vermoeidheid, geheugenproblemen, concentratieproblemen en verminderd cognitief functioneren in het algemeen.
Gevolgen slaapproblemen
Het is belangrijk dat er meer aandacht komt voor insomnia (serieuze slaapproblemen). Als insomnia namelijk lang voortduurt kan het serieuze gevolgen hebben voor het lichaam en het psychische welzijn. Voorbeelden van psychische risico’s houden onder andere in: hallucinaties, minder in staat tot morele beoordeling en depressie. Depressie hangt vervolgens weer sterk samen met angst, suïcidaliteit en middelenmisbruik. Enkele lichamelijke risico’s zijn een verminderde werking van het immuunsysteem, meer kans op diabetes type 2 en meer kans op hart- en vaatziekten
50% slaapt wel eens slecht
Het is wel belangrijk om te beseffen dat niet enkel de probleemloze slapers normaal zijn. 50% van de volwassenen slaapt namelijk wel eens slecht/ ervaart slaapproblemen. Ook is het belangrijk om te beseffen dat de slechte gevolgen niet van de ene op de andere dag ontstaan. Vaak ontstaan de bovengenoemde gezondheidsproblemen pas na jaren. Ook al ontstaan de serieuze gezondheidsrisico’s dus pas na een langere tijd, hiermee wordt niet gezegd dat men niet op korte termijn actie moet ondernemen bij slaapproblemen. De korte termijn effecten beïnvloeden namelijk wel degelijk negatief het functioneren en het welzijn. Maar het is gelukkig niet nodig om na een paar nachten slecht slapen veel te gaan piekeren over de gezondheidsrisico’s. Men gaat van dat piekeren zelfs nog slechter slapen.
Wat houdt slaapproblematiek in stand?
Wat leidt er toe dat insomnia vaak lang aanhoudt of zelfs verergert? Hierbij spelen een aantal factoren een belangrijke rol; voorbestemde factoren, uitlokkende factoren en onderhoudende factoren. Voorbestemde factoren zijn factoren die vastliggen in jezelf. Een voorbeeld van een voorbestemde factor zijn biologische trekken die de kwaliteit van je slaap beïnvloeden. Bijvoorbeeld, hoeveel melatonine maak je van jezelf aan. Uitlokkende factoren zijn factoren die bepaald slaapgedrag uitlokken. Een voorbeeld hiervan is stress. Veel mensen slapen slechter als ze stress ervaren dan als ze dat niet ervaren. Als laatste zijn er onderhoudende factoren. Voorbeelden van onderhoudende factoren zijn nachts piekeren of overdag dutjes doen. Deze factoren houden het slechte slaapgedrag in stand, terwijl de uitlokkende factor die het slechte slaapgedrag in eerste instantie veroorzaakte misschien allang geen rol meer speelt.
Zelf je slaapprobleem aanpakken
Gelukkig is er goed nieuws. Je kunt namelijk zelf wat doen als je last hebt van insomnia of slaapproblemen. Hierbij staat het aanpakken van de onderhoudende factoren van slecht slaapgedrag centraal: doe geen dutjes, hierdoor raakt het slaapritme in de war. Ga ongeveer rond dezelfde tijd naar bed en sta rond dezelfde tijd op. Het is hierbij ook belangrijk dat men niet te lang slaapt, dat kan dufheid veroorzaken. Nuttig geen alcohol of cafeïne voor het slapen. Men valt hierdoor wel makkelijker in slaap maar het heeft een negatief effect op het doorslapen. Onderneem geen emotioneel belastende activiteiten voor het slapen gaan. En als laatste: gebruik het bed alleen voor slapen, dus niet voor bijvoorbeeld televisie kijken of eten. Dit is belangrijk omdat het bed enkel geassocieerd moet zijn met slapen, want dat bevordert de slaap als je in bed stapt.
Verbeteren slaapgedrag
Ook als je geen last hebt van slaapproblemen, maar wel van jezelf weet dat je niet optimaal slaapt, dan kan je baat hebben bij de volgende – niet te ingrijpende – verbeteringen van het slaapgedrag. Het kan het zeker waard zijn, aangezien een goede nachtrust leidt tot een beter humeur, betere cognitieve prestaties en een beter herstel van je lichaam: kijk niet te spannende dingen voor het slapen gaan, de verhoogde arousal zorgt ervoor dat je moeilijker in slaap valt. Leg je telefoon en laptop een uurtje voor het slapen gaan weg, het blauwe licht verstoort namelijk de biologische klok. Het lichaam denkt dan dat het dag is en wordt weer actief. Beperk het aantal dutjes tot één van maximaal 30 minuten.
Slaapmedicatie
Als je last van hebt van een insomnia, dan is er meer hulp nodig dan alleen het verbeteren van de slaapgewoontes. Zeker als je last hebt van chronische, ernstige insomnia en/of er sprake is van meerdere stoornissen. Het is belangrijk om geen zelfmedicatie toe te passen. Het gebruik van slaapmedicatie kan namelijk verslavend zijn, het werkt maar kort en je leert ook niet om beter te slapen. De hulp van een psycholoog en therapie zijn dan ook nodig om weer goed te kunnen slapen en functioneren. Het is dus van belang dat er hulp wordt gezocht als er sprake is van een slaapprobleem. Dit is mogelijk bij Psycholoog op Afstand. Hier kan een online psycholoog middels internet therapie online psychologische hulp bieden.
Meld je nu aan voor online therapie
Start nu met een online psycholoog
Meld je nu aan voor een intakegesprek met een online psycholoog of psychiater van psycholoogopafstand.nl. Waar, wanneer en hoe jij maar wilt (bv via Facetime, Skype, Whatsapp, chat of email). Zolang je beschikt over internet kun je gebruik maken van onze diensten.
Onze online (Gz-)psychologen zijn ruim ervaren, universitair opgeleid en BIG-gecertificeerd. Hierdoor bieden wij hoogwaardige online hulp. Wij bieden online therapie van Barcelona (Spanje), Santiago (Chili) tot Zevenaar of Waterland gewoon in Nederland.
Start vandaag nog met online therapie!
Vul onderstaand formulier in om je aan te melden voor een eerste gesprek met een online psycholoog of als je vragen hebt over onze werkwijze.
Ook kun je een bericht sturen naar info@psycholoogopafstand.nl
