Volksziekte nummer één wordt er geroepen. Depressies en angsten stijgen in deze lijst en neigen hun plekje bovenaan te claimen. Of dit nu al is, in 2020 of pas over tien jaar, de stijgende positie van deze klachten voorspelt niet veel goeds. Meer jongeren bij de psycholoog of psychiater, is wat er de afgelopen periode in veel artikelen is verschenen. Als we kijken naar de cijfers blijkt dat een miljoen Nederlanders hiervoor medicatie slikt. Heerst er meer angst en depressie of wordt er eindelijk meer over gepraat? Wordt het ons aangepraat door de farmaceutische industrie of zijn we gewoon watjes die de druk niet aankunnen? Het internet ontploft met speculaties over deze stijging, wat is er nu daadwerkelijk aan de hand?
Depressie-epidemie
Met alle speculaties, vliegen ook de cijfers je om de oren. Eenduidigheid hierin is lastig te krijgen, maar dat het problematisch is, kan wel gesteld worden. Daarbij zijn woorden als prestatiemaatschappij, keuzestress en ‘quarter-life’ crisis, hip. Betekent dit dat we jonger te maken krijgen met angst en depressie? Waar eerder bij de dertigers de stress begon, over waar zij staan in hun leven en welke doelen ze willen bereiken, blijkt dit nu veel eerder te zijn. Zou dat de reden zijn van de wachtkamer vol met jongeren die te hard rennen om altijd bovenaan te staan, maar geen idee hebben eigenlijk waarheen. Toch blijkt het niet alleen bij jongeren te spelen, maar kunnen we spreken van een ware depressie-epidemie. Depressie bij ouderen is ook iets dat onderschat wordt. Vaak worden symptomen bij ouderen toegeschreven aan de ouderdom, maar blijkt het zeker wel om een depressie te kunnen gaan. Is depressie een aandoening die hoort bij onze moderne tijd?
Moderniteit
Een van de begrippen die naar voren komt, is moderniteit. De periode waarin we leven, waarin het geloof en die moderniteit botsen. De moderne ontwikkelingen en het bestaan van God is iets wat bijna niet meer samen gaat. Vroeger werden onze tekorten gelinkt aan een God, waarbij de positieve kanten van het geloof een bepaalde uitwerking hebben. Hierbij zou het geloof in een hogere macht hoopgevend zijn en een gevoel van verbondenheid veroorzaken. Een goede buffer voor stress en een stevig vangnet voor depressie. God maakte plaats voor de wetenschap. En in de wetenschap is er geen mogelijkheid om te twijfelen, zoekend te zijn. Over alles wordt gedacht in oplossingen en directe genezing.
Online hulp bij depressie
Is medicatie het antwoord?
Die genezing komt, misschien wel te vaak, voor in de vorm van medicatie. In haar boek De depressie-epidemie, beschrijft Trudy Dehue, hoogleraar psychologie, over de depressie-epidemie. Ze bespreekt hier de neoliberale politiek, waarbij overheid, de farmaceutische industrie, onderzoeksorganisaties en hulpverleners invloed hebben op de epidemie. Er wordt reclame gemaakt voor medicatie en onderzoek gedaan door commerciële onderzoeksbedrijven. Wat ze sterk naar voren brengt is de omschrijving van het begrip depressie. Volgens de DSM een stemmingstoornis, maar iedereen moet zich bewust zijn van de verschillende betekenissen. Een tijd geleden bekeek ik een documentaire waarbij ze onderzoek deden naar depressie in verschillende culturen. De meest uiteenlopende antwoorden kwamen naar voren en in sommige talen bleek het woord niet eens te bestaan. Voor enige overeenstemming hebben we de DSM, waar ook vanuit diverse kanten kritiek op komt. Iets om in het achterhoofd te houden als er wordt gesproken over depressie, hebben we het over een winterdip, moeheid of somberheid of gaat het ook daadwerkelijk om het label dat we depressie noemen?
Oorzaken van depressie
Als we kijken naar de oorzaken van de depressie-epidemie, is de prestatie- en consumptiemaatschappij toch iets wat hier steeds in terug komt. Het verschil zit in hoe we het diagnosticeren en behandelen. Wordt er te vaak de diagnose depressie gesteld? Te vaak medicatie voorgeschreven? We hebben geen tijd om elke week bij de psych te zitten, dus lossen we het op door te medicaliseren. De tijd die we niet meer hebben, is dan weer ontstaan door de druk die we voelen. We moeten van alles, vooral presteren. Al onze doelen zijn extern gefocust, waarbij het gaat om extrinsieke doelen en beloningen. In de klas word je beloond voor hoge cijfers, die baan krijg je alleen als je allerlei nevenactiviteiten hebt gedaan en een acht gemiddeld hebt gescoord en op je werk word je constant beoordeeld en ohja, een druk sociaal leven is ook wat iedereen verwacht. Intrinsieke motivatie is naar de achtergrond verdwenen en dicht bij onszelf blijven is lastig in deze wereld met continue prikkels, en ja , daar worden we ongelukkig van. Volgens sommigen is die competitie niet per se slecht, maar je moet er zelf voor kiezen. De kunst van het gelukkig worden zit in het vinden van de balans. Enerzijds grenzen overschrijden en het leveren van topprestaties. In topsport, topwetenschap, daar is het helemaal niet erg om competitief ingesteld te zijn. Anderzijds, kracht halen uit het stellen van je eigen grenzen.
Beroemdheden met een depressie
Was het maar zo simpel in de praktijk, grenzen overschrijden en stellen, dan zouden we allemaal gelukkig zijn. Onze grenzen worden beïnvloed door de omgeving waar in we leven. Bepaalt door onze opvoeding, cultuur, normen en waarden, sociale netwerk. We staan continu met de hele wereld in verbinding. Wat iedereen doet, hoe iedereen zich voelt, het wordt allemaal gedeeld. En dan vooral de leuke dingen. Toch zien we daar ook een verandering in, waarbij mensen een ‘coming out’ hebben over hun depressie. Laatst verscheen er een foto van een vrouw die een zelfportret maakte van een paniekaanval. Op die manier wilde ze laten zien dat de mooie foto’s die zij op social media plaatste, niet per se een goede weerspiegeling waren. Steeds meer beroemdheden komen ook open uit voor het hebben van een depressie. Op het podium of online vragen zij aandacht voor depressie en de gevolgen hiervan. De vele reacties die zij hierover ontvangen zijn prachtig. Veel herkenning, uitwisseling en opluchting dat het eindelijk besproken kan worden. Het rolmodel dat deze bekende mensen vaak vormen, zijn op deze manier een soort startsignaal dat aangeeft dat mensen meer open mogen zijn over hun depressie. Iets waar lang een taboe op heeft geheerst. Bij mij roept het nog veel vragen op. Zijn alle mensen die lijden aan angst of depressie blij met deze coming outs? Is dit iets wat alleen deze rolmodellen kunnen maken, juist omdat zij zoveel fans hebben? Daarnaast is de ene depressie de andere niet. Veel verschillen zijn er in duur, ernst en symptomen.
Wel of niet praten?
Zelf weet ik niet hoe het is om te lijden aan angst of een depressie. De duizenden reacties die ik vond op internet gaven mij het gevoel dat het een enorme impact heeft en dat er veel behoefte ook is om dit te delen met mensen die het herkennen. Mooi als dit kan, want écht begrijpen doe ik het nog niet en met mij waarschijnlijk vele anderen.
Waar een depressie vandaan komt en waarom er nu wordt gesproken over een ware epidemie, zal te maken hebben met verschillende factoren. Waar het ontstaan van de epidemie ook in zit, het geloof, de farmaceutische industrie, de prestatiemaatschappij, het is er en we zullen het moeten omarmen. Wat de manier van omgaan hier ook van is, wel praten, niet praten, medicatie, daarin moet iedereen een eigen weg vinden. Een persoonlijk pad, waarbij mensen ook zichzelf weer kunnen omarmen en kunnen denken ‘ik heb er weer een klein beetje zin in’. Blog geschreven door Vivian Faatz, psychologiestudent.
Start nu met een online psycholoog
Meld je nu aan voor een intakegesprek met een online psycholoog of psychiater van psycholoogopafstand.nl. Waar, wanneer en hoe jij maar wilt (bv via Facetime, Skype, Whatsapp, chat of email). Zolang je beschikt over internet kun je gebruik maken van onze diensten.
Onze online (Gz-)psychologen zijn ruim ervaren, universitair opgeleid en BIG-gecertificeerd. Hierdoor bieden wij hoogwaardige online hulp. Wij bieden online therapie van Guangzhou (Kanton) tot Jakarta (Indonesië) tot Hengevelde (Twente).
Start vandaag nog met online therapie!
Vul onderstaand formulier in om je aan te melden voor een eerste gesprek met een online psycholoog of als je vragen hebt over onze werkwijze.
Ook kun je een bericht sturen naar info@psycholoogopafstand.nl
