Stress, uitputting, angst en paniek, slapeloosheid, concentratieproblemen, prikkelbaarheid, onzekerheid en depressie. Het zijn zomaar wat voorbeelden van symptomen waar mensen met een burn-out mee naar hun huisarts of psycholoog gaan. Wat meestal ook in dat rijtje thuishoort, maar vaak niet genoemd wordt? Geen zin in seks. Want alhoewel het eigenlijk heel logisch klinkt, is pas met relatief recent wetenschappelijk aangetoond dat burn-out en een spetterend seksleven niet bepaald samengaan. Sterker nog, een verminderd libido en erectieproblemen zijn een van de eerste symptomen van een burn-out.[1] En dat heeft gevolgen voor hoe we seksuele problemen succesvol kunnen behandelen.
“Burn-out dooft ook de vlam van de liefde.”[2] – Staf Hendrickx (huisarts)
Het verband tussen stress en geen zin in seks
We kunnen ons maar al te goed een voorstelling maken van hoe dit werkt. Als je oververmoeid en overprikkeld bent, moet je er niet aan denken in bed nog iets anders te ‘moeten’ dan slapen. En door burn-outgerelateerde somatische klachten, zoals hartkloppingen, spierpijnen, maag- en darmproblemen is seks ook ronduit onprettig.[3]
Hormoonstelsel van slag door stress
Maar wist je dat stress de kans op actie tussen de lakens ook hormonaal gezien behoorlijk verkleint? Dit geldt ook voor mensen die niet volledig uitgeput op de bank zitten en zich best prima voelen, maar wel vaak stress hebben. Aanhoudende stress, ook al kan je die voor je gevoel ‘aan’, doet de cortisolspiegel van het bloed stijgen. Cortisol is verantwoordelijk voor de bekende ‘vecht- of vluchtreactie’: het zorgt ervoor dat je alert bent en adequaat op stressoren kunt reageren. Dat doet het door:
- de aanmaak van testosteron te verminderen
- de gelukshormonen oxytocine en dopamine te onderdrukken
En laten die goedjes er – als alles naar behoren werkt – nu juist voor zorgen dat het spettert tussen de lakens! Testosteron zorgt zowel bij mannen als vrouwen voor de zo gewilde seksdrive. En dat hemelse, ontspannende gevoel tijdens of na een knuffel-, zoen- of vrijpartij? Dat is het werk van je gelukshormonen. Te veel blootstelling aan stress – en daarmee cortisol – zorgt dus voor 1) geen zin in seks, en 2) minder plezier van seks![4] Bij mensen met een burn-out is sprake van een continue overproductie van cortisol. Hormonaal gezien wordt het seks dan wel érg moeilijk gemaakt.[5]
Gevolgen van stress voor je seksleven
In 2020 is voor het eerst grondig onderzoek gedaan naar de impact van burn-out en werkstress op het seksuele presteren van zowel mannen als vrouwen. De uitkomst? Bij mannen zorgt stress voor erectieproblemen en een algehele ontevredenheid over hun seksleven. Bij vrouwen zorgt het voor verminderde opwinding en pijn bij het vrijen. Om het over de staat van het orgasme nog maar niet te hebben.[6]
Verlaagd libido en erectieproblemen
Zowel burn-out als geen zin in seks worden vaak geassocieerd met vrouwen en deze klachten komen bij vrouwen ook meer voor. Maar ook bij mannen kan stress dus roet in het eten gooien. Sterker nog, waar vrouwen meestal last hebben van oververmoeidheid en een lager libido, krijgen mannen meer te maken met erectieproblemen. Burn-out gaat gepaard met een gevoel van falen en vooral mannen kunnen erg last hebben van de gedachte te falen, zowel op het werk als thuis tussen de lakens. Die faalangst maakt het lastig een erectie te krijgen of vast te houden.[7]
“Vier jaar geleden kreeg ik een burn-out en sindsdien heb ik erectieproblemen. Van de dokter kreeg ik Viagra en daarna Tadalafil. Beide werken heel goed, maar mijn erectieprobleem blijft. Het is erg frustrerend en maakt me erg onzeker. Ik denk dat het gewoon tussen mijn oren zit, zoals de dokter zegt.”[8] – Jack (46)
Seksuele problemen anders behandelen
Medicatie
Tot nu toe worden stressklachten en seksuele klachten vaak individueel behandeld. Voor beide problemen wordt bovendien steeds vaker medicatie voorgeschreven. Dat is dubbelop zonde, ten eerste omdat seksuele problemen vaak verminderen of verdwijnen als de stressklachten worden aangepakt (en medicatie dus niet nodig is). En ten tweede omdat medicatie bij burn-out, zoals pijnstillers, kalmeer- en slaapmedicijnen, een bevredigend seksleven alleen maar meer in de weg staan. Antidepressiva, die bij burn-out steeds vaker worden voorgeschreven, staan zelfs bekend als echte ‘libidokillers’.[9]
Therapie
Stellen die voor seksuele problemen de hulp inschakelen van een relatietherapeut of seksuoloog zijn zich vaak niet bewust van de impact die stress op hun seksleven heeft. Vaak kijken zij naar relationele factoren, zoals te veel ruzies of verschillen in leefstijl. Ook speelt bij veel mensen de angst niet meer aantrekkelijk genoeg te zijn voor de ander. Veel mensen hebben het idee dat ze simpelweg ‘meer leuke dingen moeten doen samen’, of gewoon ‘zin moeten maken’. Maar dat is, als stress een rol speelt, niet het juiste vertrekpunt voor een beter seksleven.[10]
Hulp van een seksuoloog
Onze online seksuologen zoeken bij koppels met seksuele problemen dan ook als eerste naar tekenen van stress. Vaak blijkt dat de boosdoener en is het verminderen van stress het startpunt van de behandeling.[11]
Even geen seks
Stress gaat meestal samen met een eindeloze to-dolijst vol taken die allemaal even urgent en belangrijk lijken. Het is geen goed idee ‘seks’ aan dat lijstje toe te voegen. Geforceerde seks is niet bepaald een ontspannende of bevredigende ervaring. Het gevolg? De volgende keer kijk je nog meer tegen seks op. Erectieproblemen kunnen er bovendien door verergeren.[12] Onze seksuologen raden dan ook aan even geen seks te hebben. De therapie begint dan ook bewust níét met seks. In plaats daarvan krijgt de overspannen persoon hulp met:
- die to-dolijst inkorten
- perfectionisme inperken en de lat lager leggen
- omgaan met het gevoel niet goed genoeg te zijn
- langzamer en bewuster leven[13]
Effectief relatieonderhoud
Mensen met een burn-out zijn chronisch overprikkeld. Even rustig aan doen, een avondje ontspannen of een nachtje goed slapen verhelpt die overprikkeling niet meer. Alles is hen te veel: werk, de kinderen, het huishouden… maar ook: normaal ‘relatieonderhoud’. Over je dag vertellen, naar een probleem van de ander luisteren, een ruzie uitpraten: het kost allemaal te veel energie en gebeurt dus niet. Hierdoor staat de relatie sowieso al onder grote druk en is het lastig in the mood te komen.[14]
Zodra de stress is afgenomen, kunnen stellen aan de slag met dat achterstallige relatieonderhoud. Een seksuoloog helpt terugkerende issues en overkoepelende problemen te identificeren. Stapje voor stapje kan weer over de opvoeding van de kinderen, de verdeling van het huishouden en de toekomstplannen gepraat worden. Totdat jullie weer op één lijn zitten. En ja, dan wordt het langzaamaan wél tijd voor ‘meer leuke dingen doen samen’ – de basis voor betere seks.
Seks los van intimiteit
Bij veel stellen is seks de roze olifant in de kamer geworden. Uit angst dat elke knuffel of kus tot seks moet leiden, verdwijnt de scheiding tussen intimiteit en seks. Het gevolg? Liefdevolle aanraking is er ook niet meer bij. Dat is niet alleen schadelijk voor jullie liefdesverhouding, maar ook een gemiste kans: aanraking zonder de druk van ‘meer’ kan voor iemand met een burn-out juist heel prettig en ontspannen zijn. Onze seksuologen helpen stellen daarom seks en intimiteit los van elkaar te zien.
- Je wordt je bewust van welk lichamelijk contact op dit moment wél prettig is.
- Je leert je grenzen en behoeften rondom lichamelijk contact uit te spreken.[15]
Minder stress en meer seks?
Omgaan met stress is een vaardigheid. En het kost tijd die aan te leren. Herstellen van een burn-out en stress leren voorkomen kost tijd, maar is ontzettend de moeite waard. Het verbetert niet alleen de kwaliteit van je leven, maar dus ook dat van je seksleven! Heb jij (of heeft je partner) geen zin in seks en vermoed je dat stress een rol speelt? Wij koppelen je graag aan een van onze online seksuologen. In therapie werken jullie aan beide problemen tegelijkertijd voor duurzame verbetering van jullie (seks)leven!
Plan een kennismakingsgesprek in
Neem vandaag nog contact met ons op en maak gratis en vrijblijvend kennis.
Veelgestelde vragen over geen zin in seks
Hoe krijg ik weer zin in seks?
Geen zin in seks houdt vaak verband met stress en burn-out, zo blijkt uit onderzoek. Om weer zin in seks te krijgen, is het eerst van belang stressklachten te verhelpen. Met een seksuoloog of relatietherapeut werk je aan beide problemen tegelijkertijd voor duurzame verbetering van je (seks)leven.
Hoe komt het dat ik geen zin in seks heb?
Vaak speelt stress een grote rol. Bij stress en burn-out is sprake van een verhoogde cortisolspiegel die de aanmaak van testosteron en gelukshormonen als dopamine blokkeert. Het gevolg hiervan is geen zin in seks en minder plezier van seks. Een seksuoloog helpt je met stressklachten en een beter seksleven.
Wat te doen bij erectieproblemen?
Voor erectieproblemen kan medicatie worden voorgeschreven, maar dat is vaak geen goede oplossing. Erectieproblemen houden volgens onderzoek verband met stress en burn-out. Met de juiste hulp van een seksuoloog kunnen zowel stressklachten als erectieproblemen verholpen worden.
Bronnen
[1] L. van Doorn (2021). Als seks op je oneindige to-dolijstje staat. GezondNU 7-8, pp. 68-72.
[2] S. Henderickx (2021, 20 juni). ‘De impotente maatschappij: hoe beïnvloedt jouw werk je seksleven?’ Knack. Via: Knack.be.
[3] Idem.
[4] S. Henderickx (2021, 20 juni). ‘De impotente maatschappij: hoe beïnvloedt jouw werk je seksleven?’ Knack. Via: Knack.be; S. Speelman (2020, 6 mei). De gevolgen van psychische klachten op je seksleven: burn-out. Bedmanieren. Via: Bedmanieren.nl; L. van Doorn (jaartal). Als seks op je oneindige to-dolijstje staat. GezondNU (nr.), pp. 68-72.
[5] L. van Doorn (2021). Als seks op je oneindige to-dolijstje staat. GezondNU 7-8, pp. 68-72.
[6] E. Papaefstathiou e.a. (2020). ‘The impact of burnout and occupational stress on sexual function in both male and female individuals: a cross-sectional study’. International Journal of Impotence Research 32 (510-519). Via: Nature.com.
[7] S. Speelman (2020, 6 mei). De gevolgen van psychische klachten op je seksleven: burn-out. Bedmanieren. Via: Bedmanieren.nl.
[8] Erectiestoornis.nl (2016, 11 april). Erectieproblemen na burn-out. Via: Erectiestoornis.nl.
[9] S. Henderickx (2021, 20 juni). ‘De impotente maatschappij: hoe beïnvloedt jouw werk je seksleven?’ Knack. Via: Knack.be; K. Heylen (2018, 2 februari). ‘Heeft stress invloed op je relatie en seksualiteit? De VUB zoekt het uit’. VRT Nws. Via: Vrt.be.
[10] L. van Doorn (2021). Als seks op je oneindige to-dolijstje staat. GezondNU 7-8, pp. 68-72.
[11] Idem.
[12] L. van Doorn (2021). Als seks op je oneindige to-dolijstje staat. GezondNU 7-8, pp. 68-72; S. Speelman (2020, 6 mei). De gevolgen van psychische klachten op je seksleven: burn-out. Bedmanieren. Via: Bedmanieren.nl.
[13] L. van Doorn (2021). Als seks op je oneindige to-dolijstje staat. GezondNU 7-8, pp. 68-72.
[14] Idem.
[15] Idem.
